Renesans haftu - przypomnienie tradycji w Łodzi

Moda na hafciarstwo przeżywa współcześnie swój kolejny renesans. Haftowanie stało się pasją i jako hobby wykonywane jest w wielu środowiskach - obserwując jak tradycyjne wzory haftów stają się coraz popularniejszym motywem w modzie i designie trudno nie zgodzić się ze słowami Alicji Woźniak, otwierającymi katalog do wystawy "Nie tylko petanka… W kręgu haftów regionalnych".

Wyroby dla domu - poduszki, zasłonki obrusy, ubrania, elementy ubioru, wśród których znalazły się torebki, kosmetyczki i biżuteria oraz oryginalne pamiątki inspirowane haftem łowickim można oglądać do 22 listopada w Galerii Nowej ŁDK.

Wystawa jest podsumowaniem drugiej edycji projektu "Nie tylko petanka … W kręgu haftów regionalnych", który powstał w celu zachowania tradycyjnego haftu i jego popularyzacji w środowisku wielkomiejskim Łodzi i wśród mieszkańców Łódzkiego. To historyczne przypomnienie, że bogactwo dziedzictwa kulturowego i możliwości jego przetwarzania mogą stworzyć nową jakość we współczesnym wzornictwie, w sztuce użytkowej, projektowanych ubraniach. Jednocześnie to sposób na wypełnienie wolnego czasu i rozwijanie własnych pasji. Pierwsza edycja poświęcona była regionowi opoczyńskiemu, druga dotyczy regionu łowickiego, w następnym etapie autorki projektu, Danuta Wachowska z ŁDK i Alicja Woźniak z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi chcą zapoznać uczestników z haftami z regionu sieradzkiego.

Tegoroczna edycja była poświęcona haftom łowickim. Hafty z tego regionu należą do jednych z najpopularniejszych i najbardziej znanych w całej Polsce. Wszyscy kojarzymy je z barwnością róży łowickiej i nie wiemy, że hafty te to różnorodne techniki i kompozycje zmieniające się na przestrzeni XIX, XX i XXI wieku. Najstarsze to skromne tzw. szycie polskie, późniejsze tzw. szycie ruskie, to ściegi krzyżykowe, w których powstaje motyw róży i bratka. Dopiero na początku XX wieku pojawia się haft płaski, a wraz z nim spopularyzowana róża, królowa kwiatów. Hafty koralikowe powstają w latach 20. XX wieku i wtedy też zaczyna rozpowszechniać się biały haft richelieu.

W ramach projektu zorganizowano wiosną warsztaty i wykłady. 40 uczestników zdobywało wiedzę o łowickich tradycjach i możliwościach ich wykorzystania we współczesnym wzornictwie. Dziesięć twórczyń ubranych w łowickie stroje, prezentowało własne prace, uczyło podstawowych technik i kompozycji haftu łowickiego. Ponadto uczestnicy mieli do dyspozycji hafty ze zbiorów muzealnych. Spotkanie z regionem wzbudziło wśród uczestników podziw, bo "trzeba widzieć, żeby wiedzieć". Okazało się, że popularność haftów łowickich nie była tożsama z ich znajomością.

Wydobywając wybrane elementy z oryginalnego kontekstu, tym razem haft łowicki, autorki projektu osiągnęły zamierzony cel, bo poprzez twórcze przetwarzanie, wiedzę, pokonywanie manualnych trudności, uczestnicy byli w stanie docenić region. Nadało to tradycji nową jakość, bo sami wykonawcy poprzez swoje doświadczenie i wykonane rzeczy, stali się nośnikami tradycji i świadomie będą kontynuować opowieść o rękodziele i ludziach je tworzących.

Projekt realizowany jest przez ŁDK i Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi we współpracy z Muzeum w Łowiczu. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Galeria Nowa, Traugutta 18, czynna jest od wtorku do soboty w godz. 14-18

Partnerem publikacji jest Łódzki Dom Kultury w Łodzi