Skarby na talerzu

Dzięki biopierwiastkom, zwanym często pierwiastkami życia, jesteśmy zdrowi i prawidłowo funkcjonujemy. Stanowią zaledwie cztery procent ciężaru ciała, ale decydują o naszym samopoczuciu, zdrowiu, sprawności psychicznej i fizycznej. W ostatnich latach coraz bardziej doceniamy ich znaczenie w żywieniu.

Biopierwiastki sterują przemianą materii i potęgują aktywność wielu enzymów. Ich niedobór może zatem decydować o naszym zdrowiu.

Te pierwiastki, które są obecne w naszych organizmach w większych ilościach, to makroelementy. Takie jak: tlen, węgiel, sód, potas, wodór, chlor, wapń. Mikroelementy występują w ilościach śladowych: mangan, cynk, miedź, srebro, złoto, platyna.

W całodziennym pożywieniu potrzeba nam około 10 g soli kuchennej. Jony sodu i chloru potrzebne są do utrzymania stałego ciśnienia osmotycznego i do produkcji kwasu solnego w żołądku. Razem z pożywieniem powinniśmy otrzymywać około 3 g potasu. Dla zdrowia konieczne jest utrzymanie równowagi potasowo - sodowej.

Gospodarkę wapniem reguluje hormon tarczycy, przytarczyce i witamina D, która usprawnia wchłanianie wapnia przez organizm. Wapń wpływa na stan naszych kości (ratuje przed osteoporozą), zębów i obniża poziom „złego” cholesterolu we krwi. Wpływa na funkcjonowanie nerwów i mięśni (przy jego niedoborze odczuwamy bolesne skurcze mięśni). Przeciwdziała zwapnieniu naczyń krwionośnych i reguluje inne, niezwykle ważne, funkcje całego organizmu.

Osoba dorosła powinna dostarczać sobie w pożywieniu 3 g wapnia dziennie. Najbogatszym jego źródłem jest pełne mleko w proszku, sery żółte, jogurty, mleko (kwaśne i świeże), kefir, maślanka, twarogi, kukurydza, marchew, chleb razowy i jajka.

Więcej wapnia w potrawach powinno się zjadać od wiosny i pojawienia się nowalijek, do późnej jesieni. Niektóre warzywa, choćby szczaw, szpinak i rabarbar, zawierają kwas szczawiowy, który wiąże wapń, a pierwiastek ten staje się nieprzydatny dla organizmu. Te warzywa zawierają przy tym wiele cennych składników, z których nie wolno rezygnować.

Trzeba je po prostu jadać. Ale szpinak powinien być podawany z zaprawą śmietanowo - jajeczną, a zupę szczawiową trzeba wzbogacić o dodatek śmietany lub jogurtu.

Jak wielkie znaczenie dla zdrowia mają śladowe często ilości biopierwiastków, historia uczyła niejednokrotnie.

Budowniczowie Kanału Panamskiego chorowali i umierali nagminnie, bo zaserwowano im „urzędową” dietę, złożoną z rafinowanych produktów, chociaż w dżungli wiele było owoców pełnych witamin i składników mineralnych. Z załogi niemieckiego, najszybszego wówczas, okrętu wojennego chorowali wszyscy. Marynarze jedli wyłącznie wyszabrowane z napadniętych statków, „najlepsze” jedzenie. Wyleczeni zostali odwarami z ziemniaków, buraków, marchwi i innych jarzyn.