Ćwicz ciało i nie łam się!

Przyczyną zagrożenia jest osteoporoza - choroba, w której następuje spadek gęstości i jakości kości, co skutkuje osłabieniem kośćca i zwiększoną podatnością na złamania - zwłaszcza kręgów, nadgarstka, szyjki kości udowej i miednicy. Co roku w Polsce dochodzi do 150 tysięcy nowych złamań spowodowanych osteoporozą. Są to tylko dane szacunkowe, ponieważ nie wszystkie złamania zostają wykryte.

Niezdiagnozowane pozostają najczęściej złamania kręgów. Do większości z nich (75 proc. przypadków) dochodzi nie w wyniku urazu lecz w trakcie takich codziennych czynności, jak schylanie się czy wstawanie z łóżka. Tylko jedna czwarta złamań kręgów jest spowodowana upadkiem. Ich następstwem jest przewlekły ból, zniekształcenie sylwetki, obniżenie wzrostu oraz powiązana z nimi utrata sprawności fizycznej. Aby sprawdzić, czy dokuczający nam ból pleców może być spowodowany złamaniami kręgów, wystarczy dokonać dokładnego pomiaru wzrostu. Jeśli w ciągu ostatnich 1-3 lat ubyło nam więcej niż 4 cm, można podejrzewać, że doszło do złamania (ta metoda sprawdza się u seniorów). Objawem, który najdobitniej świadczy o łamaniu się kręgów kręgosłupa jest tzw. wdowi garb.

Za najgroźniejsze w skutkach uważa się złamanie szyjki kości udowej. Co czwarta kobieta i co trzeci mężczyzna, który go doznaje, umiera w ciągu roku wskutek różnych powikłań, np. zapalenia płuc, choroby zatorowo-zakrzepowej, zakażeń dróg moczowych.

Osteoporozy nie wolno lekceważyć, należy rozpocząć leczenie. W Polsce dostępnych jest kilka leków zalecanych w terapii tej choroby, niestety, ich stosowanie utrudnia fakt, że nie wszystkie są refundowane. Najpowszechniej stosowane są bisfosfoniany, których wadą jest to, że trudno się wchłaniają. Na Europejskim Kongresie Osteoporozy i Osteoartrozy w Walencji, który odbył się w kwietniu br. zaprezentowano wyniki badań, porównujące skuteczność działania bisfosfonianów oraz przeparatów z realinianem strontu. Na podstawie biopsji kości wykonanej u 268 kobiet, wykazano, że w grupie leczonej realinianem strontu następował większy przyrost kości oraz ich mineralizacja.

W zapobieganiu osteoporozie ważna rolę odgrywa również hormonalna terapia zastępcza oraz odpowiednia podaż wapnia i witaminy D (1100 mg wapnia i 1000-1500 jednostek witaminy D dziennie).

Odrębnym problemem, na który zwracają uwagę lekarze, jest zapobieganie upadkom. U osób w starszym wieku następuje osłabienie wzroku, mięśni, pojawiają sie zwyrodnieniowe zmiany stawów , zawroty głowy. Czasem kłopoty z utrzymaniem równowagi spowodowane są zażywaniem leków np. przeciwbólowych czy nasennych. Zapobieganie upadkom polega nie tylko na usuwaniu z drogi różnych przeszkód (np. śliskie dywaniki w domu , słabe oświetlenie), ale także na utrzymywaniu sprawności fizycznej. Panie w okresie okołomenopauzalnym powinny pamiętać, że zapobieganie osteoporozie to także ruch i aktywności fizyczna. Ćwiczenia nie tylko pobudzają procesy budowania kości, ale wzmacniają mięśnie. Specjaliści z Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii polecają zwłaszcza chińską gimnastykę tai-chi, która poprawia koordynację ruchów i nie wymaga dużego wysiłku oraz nodric walking, czyli spacer z kijkami - rozwija on różne partie mięśni, odciąża stawy, koryguje postawę ciała. Obie dyscypliny może uprawiać każdy, bez względu na wiek, kondycję i wagę ciała.